Jowai : Katkam ki parom da ong wa i yatoh hapyrdi u Syiem ka Hima Jaiñtia wa ki pharæng man i iwa chongsuk ha ki pyrdi snem 1700. Weiwa ka khayi pateiñ man ko kawa laibait khamtam ha ka wah Surma kawa pynyatoh ya ka hima wa ki thaiñ ka West Bengal.
Katdang lai kipor ka British East India Company da pynkmai ko yei khayi pateiñ yong ka cha Sylhet wa cha Jaiñtiapur.
Hachwa u snem 1765, kani ka company embynta ko du hei khayi moochuni wa u Mir Kasim, u Nawab næ u syiem ka Bengal. Hadien wada yoh ko yaka Diwani næ i yohhok ha i nong na u moochuni ha u snem 1765, kani ka Company da thrang ko wow pynkrai thawanær sa cha Sylhet heiwa da thung ya u W.M. Thackeray kam u Collector ha Sylhet ha u snem 1772. Iwa mut yow kreh katkam i pyllai ka sorkar pharæng.
Katwympu biang u pood u ang ithaw wow khayi kani ka Company da kynnoh wa dei langær mih i awri wei kajia wa ki bru na Ri-Loom heiwa da kynnoh wa u syiem Jaiñtia man u uwi na kiwa emkti heini iwa da ktah yei khayi pateiñ ka Compny.
Heini por ka Hima Jaiñtia da kynthup ko leh yei bynta ka wah Surma, weiwa ki syiem jooh khrong dan ki na ki lieñ ha kani ka wah heiwa kani ka Company jooh kynnoh ko wa jooh pynthut wei jooh lute ki bru u syiem na ki lieñ wa lai lyngba kani ka wah Surma cha Dacca (Dhaka) iwa ktah joor ya ka Company.
Heini i por u William Thackeray, uwa man kam u Collector ka Sylhet District, da kyntu u ya ka Dacca Council wa ka Board of Revenue yow chimkhia yeini waroh heiwa da kyntait kani ka Board hajrong ka nongrim wa joor i lutsan wei wymhoi u tuklar ko yei rukom kreh yong u syiem.
Hadien ini u Thackeray, da kynjoh ktien u ha u Barwell, uwa khlieh ya ka Dacca Council, yow phah chipai u cha kani ka thaw yow laibait lairyntih i khayi pateiñ ka Company. Ka Council da pdiang ko yei tyrwa u Thackeray heiwa da phah ko ya ki chipai hapoh i yahkhmat u Captain Ellerker ha u Wisu (March) 1774.
Hapoh i yahkhmat u Captain Ellerker uwa da yah ya ki chipai yong oo cha Jaiñtiapur, ki chipai u syiem Chatra Singh da yakhun yaleh ki pyrchah ya ki chipai ka Company kiwa boon kiwa da biang lut ki tiar siat tiar pynmynsoo.
Ha Jaiñtiapur da em ka yakhun wa joor katwa duna ki chipai u Syiem Chatra Singh da chah pynrem ki wei ki chipai Pharæng da khyrrup ki ya ka Jaiñtiapur ha ka 29 Wisu 1774. Ini i kam ki chipai pharæng ya ka hima Jaiñtia da man i du ha ki ri thor næ ki bynta ka Jaiñtia Paragaba wei u Syiem da yut u cha ka chnong Borghat.
Hadien kattu katni bnai da em i yasuk heiwa da yasoi soskular u syiem wa ki pharæng ha ka 12 Naiynru 1774 heiwa da booh kyndon leh wa u syiem haap su u T. 15,000 ka bailutsan ki pharæng ha katæ ka thma wa nyngkong weiwow chah ya ki lieñ pharæng u lai ki lyngba ka wah Surma khlem chah pynthut.
Wat hadien ini ki khon ki rayot u syiem ka Hima Jaiñtia pteiñ bait ki u yakhun pyrchah ya ki Pharæng.
Discussion about this post