Ki rynsan Social Media kam ka Facebook, Twitter, WhatsApp wa Instagram ye ki u chah khang ha India lada ym bien ki wow bood ya ki kyndon thymme wa da pynmih ka sorkar heiwa i e por wa 3 bnai da kut ko ynnin ka 25 tarik. Ya kini ki 3 bnai da e por da ka chnat Ministry of Electronics & Information Technology tangwa ym pu em wa pdiang ya ini deiwa paan por ki 6 bnai yow pynkrehkaam ya ki kyndon ka sorkar. Lait na ka Koo kawa man kam ka Twitter yong ka India kawa da pdiang ya ini i kyndon ka sorkar.
Lada kini ki rynsan Social Media ym ye ki wow pdiang ya ki kyndon sorkar, ye ki wow chah pynchitom katkam ki aiñ ka ri.
Neiliang ka Facebook da ong ko wa bien hi ko wow krehlang wa ka sorkar wei dang yaklam ki kammon wow pynbait ya ki kattu katni iwa emkaam wow pynche deiwa ong leh wa ka pteiñ ko wow e laad ya ki paidbah wow man kiwa laitlooid wow pynsñiaw ki ya idæ.
Ki kyndon thymme kiwa da pynbna ha u Thohlakhmi (Feb) uni u snem da phah ko ya ki rynsan Social Media wa heh kam ka Twitter, Facebook, Instagram wa WhatsApp wow booh ki ya u Chief Compliance Officer, Nodal Contact Person wa Resident Grievance Officer ki wow man kam ki bru kiwa ka sorkar ye ko u yaklam lada em iwon iwon i ujor.
Ka sorkar ha ka 25 tarik u Thohlakhmi da pynkhor ki ya ki kyndon deiwa phah ya ki rynsan Social Media wow pyndam ya iwon iwon iwa booh ki bru iwa chem da ka sorkar toh ki wym biang wa kiwa ktah ya kiwa boon.
Ka sorkar da booh ko ya kiwa em 50 lak ngut kiwa pynemkaam (Registered User) iwa mut wa ka Twitter, Facebook wa Google daw hap ki wow pynkrehkaam ya ki kyndon sorkar.
Katkam wa pyntip ka sorkar, ha India da em 53 klur ngut kiwa pynemkaam WhatsApp, 44.8 klur ha YouTube, 41 klur ha Facebook, 21 klur ha Instagram, katwa 1.75 klur ngut wa em ha ka Twitter. Ka Koo le hem ko 60 lak ngut kiwa pynemkaam, iwa pynman ya ka leh wa hap ki wow bood ya ki kyndon sorkar.
Neiliang ka WhatsApp won da ujor ko da ka aiñ ha Delhi pyrchah ya ka sorkar India deiwa ong wa ki kyndon ka sorkar daw pynbor ko ya ki wow pyndooh yei yada ya kiwa pynemkaam kam i hok i kaam yong samen ki bru namo ka Privacy Protection.
Ha ka mukotduma da ong iwi na kini ki kyndon toh iwa tyngkheiñ ya i hok wa tip kam i Privacy Rights ha India neibhah da phah yaki rynsan Social Media wow kynna lane wow chem neiwon mih nyngkong ka yutip wa pynpoor ki paidbah iwa tip kam i “First originator of information” manda paan ka sorkar.
Ka aiñ da ong ko wa ka WhatsApp manda emkaam, hap ko wow khana ya ki bru wa leh bakla heiwa ka WhatsApp da ong ko wa ym ye ko wow leh ya ini neidaw wa ya ki Message da leh da ka End-to-end Encryption, wei lada leh katkam wa dawa ka aiñ daw hap wow pyndam yei leh Encryption ya kiwa yoh yei Message kamjooh leh kiwa pynmih ya ki Message.
Lada hap wow paitsiar wei wow bood ya iwi pa iwi i Message da man ko kamwa phah wow booh da ka “Fingerprint” ha iwi pa iwi i Message wa phah ha WhatsApp, iwa daw hap wow pyndam ya ka “End-to-end encryption” wei daw dooh ki bru yei hok wow yada yei kaam yong samen ki, da ong uwa e ktien ka WhatsApp deiwa pynrap wa ka WhatsApp dang pteiñ ko wow yaklam wa ka sorkar India yow yada ya ki bru kamjooh wow e jubab hawa paan da ka aiñ.
Ya kam ini i jooh ka WhatsApp da hap ko wow leh pyrchah ha ka Supreme Court ka Brazil kattæ.
Ka WhatsApp da ong ko leh wa ym tip wow ong deiwa tikna wa neiwon sdang i “Message” neibhah ki bru ye ki wow Copy-Paste na kiwi dep te booh ki hapoh ka WhatsApp.
Ini waroh da wan i leh hadien ini wa dep ka sorkar India da sdang phah ko ya ka Twitter wow pyndam ya ki kattu katni ki Account ki bru wei hadien wa ka Twitter ini wa dep da kdaw (Labelled) ko wa iwa pynpoor ki heh ka BJP toh ki kot ki sla ki wym toh iwa sakhiat “Manipulated Media”.
Ka sorkar da phah ko leh wow pyndam ya ki yutip wa pynpoor ki paidbah wa yatoh wa ki khubor bakla wa yatoh wa ka khlam COVID-19 ha India kamjooh kiwa klam pyrchah ya ka sorkar yei rukom leh ko heiyatoh wa ka khlam.
