Ka mukotduma wa da bichaar ka Meghalaya Human Rights Commission (MHRC) heiyatoh wa ka ujor wa da booh da u Enlang Sawian deiwa pynbaad wa ha ka 09-06-24 heipor kamwa 12:30 i pyrdi synyaaw da wan ki pulit yong ka Special Operation Team wa rah tiar heiwa da yahkhmat ki da u Rituraj Ravi uwa man kam u SP ka East Khasi Hills ha itu i por heiwa u SP da yoo lakam wa muaid u wei da wan ki cha i thaw wa pynman yakhih deiwa chah thngan ka Bindas Syiem yow dawa pynchna ya u sarok ha chnong ko.
Da ong leh wa kini ki pulit da wan ki khlem da yahlang wa ki pulit kynthai næ u Executive Magistrate da i thmu wow kyrriah yabor ya ka Bindas yow lai leh Medical Checkup khlem da mynjur ko wei deiwa leh kamni da tyngkheiñ ya ki kyndon aiñ wa toh u bood ki pulit.
Ha kani ka mukotduma da yoh leh ar tylli ki ujor ha ka 13-06-24 na u President wa u Vice President ka Hynniewtrep Integrated Territorial Organization (HITO) kiwa da dawa wow pynchitom ya uni u SP yeini wa pyrchang u wow kyrriah ya ka Bindas na Secretariat Building kawa pynman yakhih yow dawa pynchna ya u sarok Nongpoh-Umden. Wei kawi won ka ujor da booh da ka Purity Phawa wa ka Marylis Mawrie.
Hadien wa phah wan hajir waroh da wan ki lait noh u Donbok Dkhar wa u Shaniah Nongrum kiwa da ujor neibynta ka seiñ HITO kamjooh u Enlang Sawian uwa da booh ya ka ujor wa nyngkong.
Ka Bindas hakhmat ka MHRC da khana ko wa heipor wa jia ini waroh heipor pyrdi synyaaw, u SP da psiah u hapoh ka Tent wa thiah ko hanla kiwi ki kynthai wa em heini da khanglaad ki wei manda psiah u chapoh da kwah u wow pynbor ka yow lai cha ka Ambulance wei da sñiaw ko leh yei sma kiad u wei da klam u leh kam uwa da muaid deiwa ong wa da yoh hukum wow yah ka cha Hospital. Kamtæ da paan ko wow pynyoo ya ka hukum wa phah wan kyrriah ka tangwa ym em pynyoo u SP, wei deiwa khlem em ka hukum ym bien ko wow mih na ini i thaw heiwa hadien kattu katni por da mih noh u SP deilang kiwi ki pulit katwa ki bru wa kyrchaan ya ka da em ki wa ka waroh chimiet.
Hawa kylli takit ya ka da u SP, da ong ko wym em kiwa pynemkaam dei bor da ki pulit lait noh heipor wa wan u SP dei thmu wow sai ka na ka thaw thiah wa thiah ko wei da ong ko leh wym em tba kti u SP ka tangwa da tba u ya ka musari wa tymmoh ya ka thaw thiah ko.
Hawa kylli won lada u SP pynemkaam u da ki ktien khlem-akor, da ong ko wa wym em tangwa da thmu donhi wow sai yabor ka na ka palong wa thiah ko.
Kamtæ da ong wa hawa ym em wa tba kti ka kammon won da pynbaad ko wa em kiwa mut wow sai yabor ka heiwa da jubab ko wa ha katu ka sngi da kyntait ko wow lai cha Hospital wei ileh won u pyrchang wow lai rah yabor ka cha Hospital.
Da ong ko leh wa ha katu ka miet da wan u SP deilang ki pulit heipor pyrdi synyaaw deilang ka Ambulance tangwa ka won ym em yoo ko ya uwon uwon u Doctor næ ki Nurse deiwa kylli leh yow krum u wan dei miet heiwa u SP da ong u wa i pait ya ki kaam wa yatoh wa ka aiñ ym em booh dei por heiwa da jubab ka Bindas deiwa ong wa ka ym em tyngkheiñ ko ya kawon kawon ka aiñ kamtæ yow krum u wan dei pyrdi synyaaw.
Ka Purity Phawa kawa man kam kawi kawa sahkhi wei kawa da booh ujor da khana ko hakhmat ka Commission wa hawa wan u SP da ong u wa kwah ki wow yah ka ka Bindas yow lai leh Medical Checkup heiwa da kylli ki na oo ileh ym em yah ki wa ki pulit kynthai, kamtæ da kylli ko na ka Bindas lada kwah ko wow lai leh Checkup heiwa ym bien ko. Ka Purity da ong ko leh wa u SP da muiad u wei da sma kiad u leh wei da lai u wow wai ya ka musari da ki kti u wei ka kti timun u da kynjoh ko ya ka Bindas heiwa ka Bindas da ong ko ‘ham tba, ham tba’ heiwa ha ini i por uwa boodlang wa u SP da rah kti u deiwa ong ‘okay, okay’ wei da tba u yei tympha u SP heipor wa mut u wow sai yabor ya ka Bindas wei hadien ini da em i yaklam wei ym em de yohlaad u psiah u SP chapoh ka Tent neidaw wa da em ki kynthai wa yieñ hakhmat wei da mih ki na ini i thaw heipor 12:10 i pyrdi synyaaw. Da ong ko leh wa uwa wanlang wa u SP leh da sma kiad u.
Ka Purity da ong ko leh wym em sñiaw ko wa pynemkaam da ki ktien wa khlem-akor da kiwon kiwon ki pulit wei u SP ym em tba u yei doh i pran ka Bindas.
U SP won hawa khana neiliang yong oo ya iwa jia ha katu ka sngi, da ong u wa da man ko ka sngi wa le wa chah thngan ka Bindas wei em u ha yung heipor wa pyntip ya oo wa da yalang ki paidbah ha kani ka thaw wa pynman yakhih khlem da yoh bor, kamtæ da mih u na yung deiwa khutlang wa u Inspector Simseng A. Sangma yow lai cha kani ka thaw deiwa boodlang u Personal Security Officer (PSO) u.
Manda poi u ha kani ka thaw wa em ka Tent kawa tymmoh najrong wei da kær da ka musari nakhmat wei hapoh won thiah ka Bindas, da yoo wa em boon ki bru wa yang ka wei da khut u ka wow mih cha lait tangwa ym bien ko. Neidaw wa da sdang u mih kulmar chadien u wa harood ka Tent, da rai u psiah chapoh ka Tent wei da kylli u na ka yei long i man ko wei hadien wa ong ko wa chait hi ko da mih noh u wei ym em u pynemkaam dei bor næ klam dei ktien wa khlemakor da oo kamjooh kiwi ki pulit.
Heiyatoh won wa i dih kiad, da ong u wa heipor wa em u ha yung jooh dih hi u tangwa ymtoh won heipor wa em Duty u.
U Inspector Simseng A. Sangma won da khana u wa ha katai ka miet em hi ki pulit kynthai ha kani ka thaw wei manda poi u ha kani ka thaw da em ka WPSI Joyful Kurbah kawa yahkhmat ya ki pulit kynthai wei kamjooh ki pulit kiwa em ha kani ka thaw ym toh kiwa da muiad kiad wei ym em ha iwon iwon i por wa tba kti ya kiwon kiwon.
Ka Commission hadien wa da ap da sñiaw leh ya kiwi kiwa sakhi heini nadooh kiwa thoh khubor deilang kawa booh ya ka ujor, ym em sabut ki wow pynyoo wa chah tba kit næ i pyrchang wow taan yabor yow sai ya ka Bindas da u SP.
Da chem leh wot da ka Bindas da ong ko wym em wa pyrchang wow sai yabor ka wei da tba don hi u SP ya ka musari.
Heiyatoh won wa i pynbaad wa da muiad u SP, ka MHRC da ong ko wym ye u ong deiwa tikna wa da muiad u ha itu i por neibhah ym em ka Medical Report hanla da pynbaad wa da sma kiad neibhah ym em leh won iwon iwon iwa sih næ pynemkaam ya ki ktien wa khlemakor næ pynemkaam dei bor.
Ka MHRC da ong ko leh wa neidaw kawi ka sakhi ong ko deiwi wei kiwi won deiwi ymtoh i jooh, ym ye wow pynsakhiat yeiwa jia.
Kamtæ da ong wa neidaw wym chem wa chah tyngkheiñ yei hok manbru (Human Rights) da pynkut noh ya kani ka mukotduma pyrchah ya u Rituraj Ravi.
Tangwa da ong donhi wa ka Commission da sñiaw ko wa ini waroh ym jia i lada wan u SP deilang wa u Magistrate chirup wa ka Doctor, kamtæ da phah ya ka DGP wow pait bniah ko yeini wei wow pynbna ki kyndon.
Discussion about this post