Da: U Shane Thabah, General Secretary MGSPHSVA
Ka Seng ki nongdie madan (MGSPHSVA) ka iai ban ba ka pyrshah jur ia ka jingleh thombor bad ka jingpynkheiǹ aiǹ da ka Shillong Municipal Board. Ka seng da kaba shai ka ban ba ka Shillong Municipal ka la pynkdiah jubor ia ka Aiǹ kaba ȉada ia ka kamai jakpoh bad ki hok jong ki nongdie madan, kata ka Street Vendors (Protection of Livelihood and Regulation Act) 2014. Ka jingleh jong ka Shillong Municipal Board ka long kaba ym lah ban pdiang namar ka khlem bud ia ki kyndon aiǹ bad ǹiewbeiǹ ia ki jingiakren bad ki rai jong ka Provisional Town Vending Committee (PTVC).
Kumta ka Seng ki nongdie madan ka pyshai kumne harum:
1. Ka dei ka seng MGSPHSVA kaba ȉakhun ban pyntreikam ia ka aiǹ, Street Vendors Act 2014 ha Meghalaya, mynta la shi phew snem tam bad ka seng ka la trei borbah ruh ban pynbor ia ka Sorkar ban pyntreikam ia kane ka aiǹ. Lada la shu ȉeh kumto tang ha ka mon jong ka Sorkar, khlem pep ka Sorkar kan shu leh katba ka sngewbit bad kan pynduh shi syndon ia ki hok jong ki nongdie madan.
2. Hadien ba ka Meghalaya High Court ka la rai ban hukum ia ka Sorkar Meghalaya ban pyntreikam ia ka aiǹ ha u bnai August 2022, ka Sorkar ka la leh lyndet bad thaw ia ki rule khlem ka da kynjoh ktien ia ki nongdie madan bad kam shym la pan jingmut ruh na ki nongshong shnong. Kane ka dei ka jingleh donbor kaba paw tyngkreiǹ bad kaba long pyrshah ia ka riti synshar paidbah.
3. Katkum ki kyndon aiǹ kane ka Provisional Town Vending Committee (PTVC) ka dei ban treikam tang shipor bad ka dei ban pyndep ia ki kam ba la bthah ia ka tang hapoh shi snem. Ki kam kiba ka dei ban leh bad pyndep ki long ban leh ia ka in situ survey, ban plie lad ia ki nongdie madan ban kam kynti ia ki ka hok shong die jingdie, ban ujor, ban pynrung bad pynkhreh ia ki kyrteng jong baroh ki nongdie madan kiba dei hok ki nongdie madan. Hadien kane dei ban thaw ia ka Town Vending Committee, kaba dei ka Committee ba pura kaba don ia bor kut ban tuklar ia ki kam jong ki nongdie madan. Ha ka Town Vending Committee ba pura ki nongdie madan ki dei ban don haduh 40% ki nongmihkhmat bad kane ka Committee ka dei ban kdew ia ki jaka ȉew kiba ki khot ki natural bad heritage market, kan ai ia ka Certificate of Vending (CoV) bad kan pyrkhat ia ki jaka kiba ki nongdie madan ki lah ban shong die jingdie bad ki jaka ba kim lah ban shong die jingdie.
4. Ka MGSPHSVA da ka jingsngur mynsiem bad jingshaniah ia ki bor Sorkar bad na ka bynta ka jingbha jong ki nongdie madan ka la pdiang bad phah nongmihkhmat sha ka Provisional Town Vending Committee. Nalor kata, ka la ȉatreilang bad ki bor Municipal ha kaba leh ia ka in situ survey kaba la sdang naduh ka 15 December 2023 ha kylleng ka Sor Shillong.
5. Hadien ba la dep survey la shem ba ki don kumba 1400 ngut ki nongdie madan ha kylleng ka nongbah Shillong. Tangba kaba sngewsih ka long ba ka Shillong Municipal ka khlem pynmih paidbah ia kane ka thup kyrteng bad dei tad haduh ka 16 July 2025, ynda haba ki dkhot jong ka seng MGSPHSVA ki la dawa ha ka jingȉalang ba la pynbeit da u Special Officer jong ka High Court ba ka Shillong Municipal kan sa phah copy bad pynllait paidbah ia ka thup kyrteng jong ki 1400 ngut ki nongdie madan ha ka 16 July 2025.
6. Ka Shillong Municipal Board ka khlem khot paidbah ia ki nongdie madan kiba mih kyrteng ha kane ka thup kaba 1400 ngut ba kin wan shakhmat ban kam kynti lane ban ujor, pynban ka Shillong Municipal ka la pynbna ba ki don kumba 760 ngut ki nongdie madan. Ka jingkylli ka mih mano ba rai ba don tang 760 ngut ki nongdie madan kiba shisha? Haba tang ki kyrteng jong kita ki 1400 ngut ruh ym pat don ban tip lymne iohi? Ki nongdie madan kim pat shym iohi ia ki kyrteng jong kita ki 1400 ngut bad kim pat shim ȉohlad ban kynti ia ki hok lymne ai kano kano ka jingujor, pynban ka Shillong Municipal ka la rai donbor hi marwei ba don tang 760 ngut ki nongdie madan bad la shu kyntait khlem daw khlem nongrim ia ki 640 ngut kiwei pat.
7. Hapdeng kat kine ki jingeh bad jingdkoh treikam jong ka Shillong Municipal Board, ka seng MGSPHSVA, na ka bynta ka jingbit jingbiang jong ki nongdie madan bad ki nongshong shnong ka la shim bynta shit rhem ha ka PTVC naduh ba sdang ka snem 2023 haduh 2024, bad ka la ȉaleh shitom ban pynbeit ia kine ki kynrum kynram. Ka Seng ka la mynjur ruh ban sdang na Khyndai Lad ban ai ia ki CoV ia kiba shong die jingdie naduh Khyndai lad lynter ka lynti haduh lad Umsohsun.
Ka Seng ka pdiang bad ka jingiakren ka la iaid kumno ban pynkynriah bad pynwandur thymmai ia ka rukom shong jong ki nongdie madan ha Khynbdai Lad lynter haduh lad Umsohsun.
8. Katba kine ki jingiakren bad jingiapynbeit hapoh ka PTVC ki dang iaid ka Seng ka la hap ban ȉakhun biang ha Ȋingshari ha ka PIL kaba iadei bad ka jingdheng kali bad jingkhapniah ka Sor Shillong kaba la iaid naduh ka snem 2024.
9. Kyndit kynsan, khlem ka rai jong ka PTVC ka Shillong Municipal Board ka la thaw ia ki ruh shong die jingdie ha khrum jong ka MUDA Parking Lot bad ka Parking Lot ha pyrshah jong ka State Bank of India.
10. Kumta ka seng MGSPHSVA lyngba ki dkhot jong ka kiba mihkhmat ha PTVC ki la kylli bad buh jingpyrshah halor kane ha ki meeting jong ka PTVC bad ki la dawa ruh ban sei madan ia ki rai, lada ki don, bad ban pynmih paidbah ia ki jingpynlut pynsep. Ki nongmihkhmat ka seng ki la dawa ruh ban ȉatai ia kane ka kam leh donbor ha ka PTVC.
11. Nalor ki jingujor bad ki jingpyrshah kiba ka seng ki nongdie madan ka la buh pyrshah ia ka Shillong Municipal Baord, ka MGSPHSVA kam shym la leh lyndet hynrei ka la lum ia ka jingȉalang jong baroh ki dkhot jong ka kiba shong die jingdie ha Khyndai Lad lynter haduh lad Umsohsun ha ka 29 April 2025. Ha kane ka jingialang ka seng MGSPHSVA ka la pdiang ba ka kloi ban pyrkhat ia ka jingpynkynriah bad ka jingpynwandur thymmai ia ka rukom shong die jingdie ki nongdie madan ha Khyndai Lad katkum ki nongrim bad jingpynbeit kiba biang ia baroh. Kawei ka long ba ka Seng ka lah ban pdiang ia ka ka mala Parking kaba halor duh jong ka MUDA kaba ryngkat bad ka surok. Nangta ba ka Shillog Municipal Board bad ka Sorkar kin pyndam noh ia ka jingthmu ban pynkynriah sha ka Parking Lot pyrshah ka State Bank of India. Shuh shuh ban pynwandur thymmai ia ka jaka shong die jingdie madan naduh Khyndai Lad haduh lad Umsohsun bad ban peit ba kano kano kano ka rai kan ym ktah ia ka kamai jakpoh jong ki nongdie madan. Ia ka rai bad jingai jingmut jong ka jingȉalang ki nongdie madan kiba don ha Khyndai Lad bad kiba dei ki dkhot jong ka MGSPHSVA la pynpoi sha ka PTVC katkum ka shithi Tarik 2 May 2025.
12. Ki rai bad jingai jingmut jong ka Seng MGSPHSVA halor ka jingpynkynriah bad jingpynwan dur thymmai ia ka lynter surok naduh Khyndai Lad haduh Lad Umsohsun kaba shong ki nongdie madan ki long kumne:
(a) Ba ka lynter surok naduh Khyndai Lad haduh Lad Umsohsun kan long beit tang ka lynti iaid kjat bad ym bit ban shah ban pynȉeng ia ki kali saw shaka lymne ki thuk thuk ar shaka ne lai shaka.
(b) Ym dei ban shah ia ki dukan ha kane ka lynter surok na Khyndai Lad sha Lad Umsohsun ban sei ia ki mar ki mata lymne pynmih ia ki jingthoh sign board ne kiwei pat ki jingtei, sha surok. Namar la ju ȉohi ba ki dukan heh naduh na lad ba syndah Centre Point ter ter ki don ki dukan heh ki ju mlien ban sei sha surok ia ki mar ki mata jong ki. Ym dei ruh ban shah ia ki trai dukan ba kin buh tiar shabar namar don ki dukan kiba pynȉeng ne pynshong da ki nongtrei jong ki ban die ia ki mar ba ki trai dukan ki sei shabar.
(c) Ka seng ka la ai ruh da ka jingthoh ba dei tad hadien ba la dep ban sam ia ki CoV sha baroh ki nongdie madan kiba shisha kin sa sdang ban pynlait ia ki jaka ba ki ju shong bad ia ka jaka kaba ki ju shong dei ban pynwandur thymmai bad pyrkhat ban buh da ki nongdie kwai dong, nongdie sikret, kiba die soh bad kiwei kiba die ia kiwei ki mar pyut bad kiwei kiba die ia ki mar ba rit ba ria ha lynter ka surok na Khyndai Lad haduh lad Umsohsun.
(d) Tang kito ki nongdie madan kiba die jain, juti, kiba die ia tiar electronic lah ban pynkynraih ia ki sha ka mala ba halor jong ka MUDA Parking Lot bad ba ym dei ban shah ia kiba die ia kine ki juh ki mar ban shong die jingdie sha kiwei ki bynta jong ka surok, kaba kynthup ruh ia kito ki dukan kiba sei ia ki mar jong ki.
(e) Naduh kaba sdang ka seng ka ȉai ban bad dawa ba ki nongdie madan ki dei ban ȉoh ka hok ban ȉadon bynta ha kino kino ki jingȉakren bad ki rai. Ka jingȉadon bynta jong ki nongdie madan kan pynsuk ia ki kam bad ki jingpynbeit. Nalor kata, kan wanrah ruh ia ka jingkhuid jingitynnat bad kan pynsuk ym tang ia ki nongdie hynrei ia ki nongthied ruh kumjuh. Halor kane ka nongrim ka seng ka la ȉashim bynta bad ȉatai bniah ban pynwandur thymmai ia ki jaka kum ha khmat ka dukan ja Tatoria kumba la iakren bad mynjur ha ka PTVC. Ka seng ka la tyrwa ruh ban pan jingiarap na kiwei ki jaka kum na Sikkim, Delhi, Bangalore kiba la ȉaid shakhmat ha ka jingpynwandur ia ki jaka shong jong ki nongdie madan.
(f) Ka jingthaw ne jingpynwan dur thymmai ia ka jaka shong die jingdie jong ki nongdie madan ka kynthup ruh ia ka jingshna ia ki kudam, ki jaka leit bar, ki jaka dih um bad ki jaka ri khyllung katkum ki kyndon jong ka aiǹ.
(g) La ȉakren bad mynjur ruh ba haduh ynda ki nongdie madan baroh ki la ȉoh ia ki CoV yn sa sdang ban pynkynriah sha ka mala ba halor jong ka MUDA Parking Lot. Phewse, haduh mynta kiba bun bah ki nongdie madan kim pat shym ȉoh ia ki CoV jong ki bad bun ngut ki nongdie madan kiba khlem mih kyrteng.
(h) Ka Seng ka la dawa ruh ba ym dei ban pynkynriah biang ia ki nongdie madan shisien ba ki la kynriah bad ym dei ban rah ne pynkynriah jaka nawei shawei pat kumba rah khun ka miaw.
(i) Ka dei ruh ban don ka rai kaba shai kdar ba ym dei ban shim bai bording ne kiwei ki khajana na ki nongdie madan kiba la kynriah sha MUDA Parking lot.
(j) Dei ruh ban pynthikna ba ki gate kiba khang ia ka Parking Lot kim dei ban khang kloi than ia ka por bad ki dei ban plie dang step phyrngab ba ki nongdie kin ioh ban wanrah bad pynbeit ia ki mar ba ki die.
(k) Kumba la ȉakren ha ka PTVC ba ka surok lynter na Khyndai Lad haduh hakhmat ka dukan ja Tatoria dei ban pynwan dur thikna na ka bynta kiba die jingbam bad ki bor MUDA ki dei ban ai report kumno ki la leh shaphang ka nala ban pyntuid um bad ki jaka bret jakhlia namar kane ka jaka ka long ka jaka madan. Namarkata ka daw ki don ki architect ka seng MGSPHSVA ka la pan jingmut ki la pypaw ba kane ka jaka kam long kaba biang ban buh ia ki nongdie jingbam.
(l) Kumta ki la tyrwa ba ia kiba die jingbam lah ban thep lang hapoh ka Parking Lot hadien ba la shna bad pynwandur itynnat. Kumta la tyrwa ruh ba ka jaka hakhmat dukan ja Tatoria lah ban pynwandur bad shah ia kiba die souvenir, kiba die ki soh kiba mih napoh ka jylla bad kiwei ki jngdie ki ba rit ba ria.
Ha kajuh ka por ka seng ka ban jur ba ym bit ban shah ia kiba die jingbam da ki kali ban pynȉeng ha kane ka bynta. Katba ka jingȉakren ka dang iaid shakhmat pynban ka Shillong Municipal Board marwei ka shim rai bad ka thom da ka bor khlem da kynjoh ktien ia ka PTVC.
(m) La ȉakren bad ai jingmut ruh ba ia ka lynter surok Quinton Road dei ban pynkylluid bad ba ym bit ban shah ban pynȉeng kali ha baroh ar liang, la ka dei ki kali paidbah ne ki kali jong ki heh sorkar.
(n) Ka seng ka dawa ruh ba dei ban ai ka kaiphot kaba shai halor ka jingpynlut pynsep ia ki jingtei kiba ka Shillong Municipal Board ka la tei na ka bynta ki nongdie madan bad ruh ia kiwei ki jingpynlut ne ki scheme kiba ka ȉoh ha ka kyrteng jong ki nongdie madan. Ka Shillong Municipal Board ka dei ban buh ia kane hapoh ka PTVC bad ruh ka dei ban pynlait paidbah.
13. Katba kine ki jingpynbeit ki dang ȉaid ka Meghalaya High Court ka la pynmih ia ka hukum bad thung ia u Special Officer ban peit bad pynkhreh ia ki kyrteng jong ki nongdie madan kiba shong die jingdie ha Khyndai Lad bad ruh ka la buh ia ka por ba ki nongdie madan ki lah ban shong die jingdie.
14. Haduh mynta ym pat shym la lah ban pynbeit ia ka thup kyrteng jong ki nongdie madan bad bun na ki nongdie madan kiba dei hok ban ȉoh kamai jakpoh kim shym la mih kyrteng, katba kiwei pat kiba die jingdie ha ki dukan ki la ȉoh ia ki CoV bad ruh kito ki nongdie madan kiba die jingdie ha kiba bun ki jaka ki ioh ia ki CoV. Dei halor kane ka bynta ba ka Seng MGSPHSVA ka ȉeng pyrshah ia kane ka jingleh be aiǹ jong ka Municipal
15. Ka Shillong Municipal Board ka leh donbor bad khlem ǹiew burom shuh ia ka hukum jong ka Meghalaya High court ka la ȉaid shakhmat ban pynkhalai nusib na ka bynta ban sam ne pynbeit ia ki jaka shong die jingdie kiba ka la shna ha Parking Lot MUDA. Kane ka jingleh jong ka Municipal ka la pynmih ki jingkulmar bad ki kynrum kynram kiba bun. Kita ki “ticket” kiba ki la pynkhreh ban iakhalai nusib ruh kim biang bad kim don ia ka shap lymne ia ka jingsoi bad don ar ne lai ngut ki nongdei madan kiba ȉoh ha kajuh ka jaka. Kane ka jingpynkhalai nusib ka leh lyndet ia ka jingiakren bad ka rai kaba la shim na ka bynta kito ki nongdie madan kiba shong die kwaidong, kiba die soh bad kiwei kiba die jingbam kiba ju shong hakhmat ka Dukan MUDA.
Ka PTVC kaba dei ka bor ban pynbeit ia ki kam jong ki nongdie madan kam pat shym rai ei ei ruh halor ka jingpynriah, hynrei la shu leh ne pynmih hukum marwei da u Chairman jong ka PTVC uba kam ruh ba u dei u Chairman jong ka TVC. Haduh mynta ka don tang ka PTVC ym don ka TVC.
Naduh ka 23 June 2025 bad haduh mynta ym pat shym don kawei ruh ka meeting jong ka PTVC.
16. Nalor nangta ki don shibun bah ki kynrum kynram bad ki jingbakla ha kaba thoh bad sam ia ki CoV. Kum ka nuksa, ki don kiba ȉoh ia ka CoV kaba tang 6 bnai ka la kut, kiwei pat ki ioh ki CoV ki ban kut haduh ka snem 2037 bad 2028. Nalor kiwei ki jingthoh kiba bakla kum ka mar ba ki nongdie madan ki die, ka jaka ba ki dei ban shong bad kumta ter ter.
17. Ki don bun ki dukan ba ka Shillong Municipal Board kam pat lah ban pyndep ban shna wat haduh ka 23 July 2025. Nalor nangta ki jaka leit bar kim biang, ki kudam, ki jaka ri khyllung bad kiwei kim pat biang haduh ka sngi ba ka Municipal Board ka sam ia ki CoV sha ki nongdie madan.
18. Ka jingshna ia ki dukan die jingdie ruh ki long kiba thohmut thohmat bad kiba shala namar bym biang ka jingthew. La shu shna kyrkieh bad shna khlem akor. Kumta kine ki dukan kim long kiba bit ba biang ban shong die jingdie.
Kine baroh ki kdew shai kdar ba ka Sorkar Meghalaya ka la pyndonkam bakla ia ka hukum jong ka High Court bad kam shym la pyntreikam ia ka, pynban ka lehkhnang bad pyndonkam bakla ia ka hukum jong ka High Court ban kyndang, ban pynduh bad ȉuh roit ia ka hok jong ki nongdie madan.
Ka kheiǹ dewthala ia ki kyndon kiba don ha ka aiǹ, The Street Vendors (Protection of Livelihood and Regulation) Act 2014.
Kane ka jingleh jong ka Sorkar ka long ka dak sniew bad nangne shakhmat kum kine ki kam be aiǹ ne jingpynkheiǹ aiǹ da ki tnat jong ka Sorkar kin nang jur bad kumta baroh ki jingthmu ban pynbha, pynkylluid bad pynitynnat ia ka Nongbah kin shu pulom leh nohei.
Ka seng MGSPHSVA ka khlem shongthait hynrei ka la ai da ki phew tylli ki jingthoh bad jingkyrpad ban pynbeit bad ban weng ia ki jingeh na ka bynta ka jingbit jingbiang ka kamai jakpoh ki nongdie madan bad ka jingbit jingbiang ki nongshong shnong. Ka la ai jingthoh ruh sha u Special Officer ba la thung da ka High Court.
Ki nongshong shnong jong ka Nongbah Shillong bad ka Jylla ki dei ban tip ia ka jingshisha bad kim dei ban ngeit ia ki khubor thok bad ki khubor lamler.
Kyntang ȉawai, kaei kaba ka Shillong Municipal Board bad u Chairman ka PTVC ki leh ha ka 23 July 2025 ka dei ka kam be-aiǹ kaba khraw tam bad ka dei ruh ka kam poh. Mynta da ki spah ngut kiba im ja na kaba shong die jingdie ha madan, ka jingim jong ki ka la jot bad ka kamai jakpoh ka la pra bad ia ka pliang ja jong ki la kynjat bad kyrdem. Mano ban marmot bad mano ban buria ia kaba la jot? Mano ban shim ka jingkitkhlieh?
Discussion about this post