Kawi ka manbei na East Jaiñtia Hills kawa tip pyrtuid kam ka Thrina Suchen da chah kyntait chnong ko neidaw wa chem ko ya ki kaam baam-tooh ka chnong lyngba ka Right to Information (RTI) hajrong ki Scheme waphær waphær ha ka chnong Lama, East Jaiñtia Hills.
Hawa klam ynne ka sngi cha ki laad pathai khubor, ka Suchen da pynbaad ko wa ka Dorbar Chnong Lama da kyntait chnong ko ya ka du neidaw wa leh RTI ko hawa yatoh wa ki Scheme NREGA namo ka kreh 100 sngi naka yung krehkaam ka Khliehriat Block.
“Ha ka RTI nga da chem O wa em boon ka poisa wa wiar, wei nga khut O ya ki waheh ka Committee chnong waroh wow pynyoo ya iwa chem O wei nga da e O ya ka chithi cha u Waheh Chnong u T. Dom wow khut pynman Dorbar wow yaklam ha chnong hajrong i chem ha ka RTI,” da ong ka Suchen wei da pynbaad leh wa u Waheh Chnong ym em khut u ya ka Dorbar wei da suki hi-eh u.
Ka Suchen da ong ko, “Nga da phah ujor O cha u Deputy Commissioner ha ka 2 tarik u Kmaichonglad (Dec), 2020 wei nga da phah O leh yei thoh leh cha ka yung krehkaam u Block Development Officer (BDO) wow ujor hajrong i chah kyntait chnong wei yei wym em ki tiar ki tar wei wiar ka poisa hawa yatoh wa ki Scheme 100 sngi,” deiwa pynrap, “Ha ka 13 tarik uni u bnai, ka yung krehkaam u DC da chim ki yei klam na nga tangwa ym em wan ki cha ka chnong wow takit.”
“Ha ka 28 tarik da pynman ki ya ka Dorbar wei ki da booh ki ya ka bai daiñ kuna T. 5000 ya nga neibhah wa nga leh RTI O wei ym em khut ki ya nga ha ka Dorbar hanla nga da kyrpaad O wow khut lang ya nga wow em ha Dorbar neibynta wow yaklam che hajrong ka yurim wa ki da booh ki yei daiñ kuna pyrchah ya nga,” da ong ka Suchen.
“I kreh i ya i kreh 100 sngi, tangwa wow soi kam ki Muste Roll ym yoh wei ym tip kiyi wa soi ya ka Job Card wei ym em i thoh iyi iyi ha ka Job Card,” da pynbaad ko.
Katkam i ong ka Suchen, kani ka Scheme 100 sngi yong u 2018-2019 em ko T. 10,49,800 wei da pynpsiah ha ki Bank Account T. 6,29,880 wa ka bai i tiar i tar man ko T. 1,94,200. Na kani ka poisa kawa wiar toh T. 2,25,700.
Hawa yatoh waka Scheme paikhana kawa toh T. 1,56,000 wei da em du 13 tylli ki yung kiwa yoh. Na kani ka poisa da pynpsiah ha ki Account du T. 47,060 wei ym em i bai lut bai sep hawa thied ya ki tiar ki tar.
“Ya ki paikhana da chna khlem ki tiar ki tar wei da pynlynngoh ya nga wa kamon chna ki ya ki paikhana khlem ki tiar ki tar,” da ong ka Suchen.
Chooh chooh da pynbaad wa em ki kot wa thied ya ki tiar wa da thoh hi-eh da i kti khlem ka Receipt (Cash Memo) wei da e cha kitai ki 13 tylli ki yung kiwa yoh ya ka paikhana katwa ha ka RTI da toh ka bai bai tiar bai tar man ko NIL.
Chooh chooh da pynbaad ko wa hawa yatoh wa i kreh ya ka Scheme yung yong ki Anganwadi yong u snem 2019-2020, ka poisa waroh ka em ko T. 7 lak wei da pynpsiah ha ka Account ki bru T. 2,76,760, ka bai tiar bai tar poi ko T. 1 lak wei hadooh katni i kreh ya ki yung Anganwadi ym pu pynkreh wei dang sahteiñ ko.
Da pynbaad ko leh, “U Secretary VEC ka chnong u E. Suchiang da khang u ya kiwa chong chnong wow psiah wow mih, wow thied tiar na Dukan yong nga wei uwi na ki dkhot Committtee u Edmund Rymbai da ong u wa toh u leh kamwa ka chnong jooh leh deiwa kyntait chnong,” deiwa ong leh wa kani ka chnong jooh kyntait chnong ko ya kiwa boon ki bru ka chnong.
Chooh chooh katkam wa ong ka Suchen, “Ka Dorbar Chnong da ong ko ya nga wa ya ka Scheme sorkar ym pyndooh tangwa ya ki Scheme ha chnong ha thaw daw pyndooh lut waroh, ha ka yap ka im leh daw ngat samen wei nadooh ka khawai leh ym chah ya nga wow embynta ha chnong wei daw pyndooh lut ya nga.”
Ka Suchen da ong ko wa ha ka Registar chnong em i thoh wa kamni, ‘Uwon uwon uwa chong chnong ym ye ki wow leh RTI khlem da yoh bor na u Waheh Chnong’, deiwa pynrap leh wa da lai ki cha man ki yung yow phah soi yow mynjur ha kani ka Register wei lada ym soi ki, chah kyntait chnong ki.