Ka ya syllok lyngba ka Phone wa kiwi ki laad kam ka Internet kawa tip kam ka Teleconsultation hawa yatoh wai chait i khiah wow e yarap ya kiwa kjut kiwa sah cha ki thaw wa jngai na ki sor kawa man ka laad yarap wa da sdang da u Montri Rangbah ka jylla, Conrad K Sangma ha u Naitung (Apr) 2020 heipor wa wan baan ka khlam COVID-19 da yarap ko ya kiwa kjut wa chitom yow lait ki wow lai cha ki District Headquarter wa kamjooh cha nongbah ka jylla.
Nadooh wa sdang pynemkaam ya ka Teleconsultation da em hadooh 53,000 ngut kiwa da ya syllok wei da yoh yarap kiwa kjut ha ki 467 tylli ki thaw kiwa leh ya kani ka Teleconsultation ha ka jylla.
Lyngba kani ka laad yarap yong ka National Health Mission (NHM) Meghalaya wow syllok wa ki paidbah lyngba ki kor ki bor wa tip kam ka e-Sanjeevani da e leh yei chakri kammon wa ki Specialist kiwa em ha ki Hospital ye ki wow batai, wow syllok wa kiwa kjut kiwa wan ha ki Health and Wellness Centres (HWC) lane ki Sub centres/PHC/UPHC wa em cha kdong dooh ka jylla.
Ka kyrwoh na ka chnat i chait i khiah da ong leh wa ka Teleconsultation da pynyoo sakhiat yei kyrkhu khamtam ya ki paidbah wa sah ha ki thaw wa em cha kdong ka jylla. Neiliang u Dr. Batkupar Suting Medical Officer, Teleconsultation Zonal Hub Laitumkhrah da ong u wa ha i por wa dang sdang ya ka Teleconsultation da em ki du kamwa 8-10 ngut ki bru wa wan yasyllok tangwa hadien wa tip ki bru chaphang ini da sdang ku 50-60 ngut ki bru kiwa da hap u wow ya syllok.
Neiliang ka Ibapynhun Wahlang, ka Mid-Level Health Provider (MLHP) kawa kreh ha Umyiap Sub-Centre, West Khasi Hills, kawa pait kamwa 4,800 ngut kiwa chong chnong heiwa kiwa boon toh kiwa mylla sngi wa ki warep da khana ko wa kiwa chong chnong da hap ki wow lai hadooh 15-20 Kilometer wei deiwa pynlut 500 hadooh 1000 tangka ka bai lai bai wan cha ka Clinic Doctor kawa jan tam lane ka Hospital wei ini da booh ko hei eh ya ki neibhah wa kamai ki du kamwa 150-200 tangka chi sngi.
Ha uni u snem, ka Bibidaris Mary Marngar, ka bei yong ki 6 ngut ki khon da ood ko wa da kjut syndet syndet katwa dang thmu ko wow thung u tep. Wei hadien wym ye chah de, kiwa ha-yung ko da pynkit ki ya ka Civil Hospital wei da phah won ya ka cha NEIGRIHMS yow chah sumaar.
Kamtæ deiwa paan poisa na ki lok wa kiwa emyatoh da pynkit ya ka cha Shillong. Tangwa hadien wa sumaar, katai ka manbei ym ye de ko wow lai man-i-por cha NEIGRIHMS lane cha District Hospital. Kamtæ da rai wow lai cha ka Sub-Centre kawa em hajan yow yoh ya ki dawai wa i sumaar tangwa khlem da yooluti da yoh ko wow yaklam wa ki Doctor lyngba ka Teleconsultation wei da yoh leh yei pyrtuid ki dawai hawa yatoh wa i chitom yong ka.
Katni da chait da khiah ko wei da yoh bor wei da lai ko dei langær cha ka Sub-Centre wow pyntip lyngba ka Teleconsultation wow syllok wa ki Doctor.
Ka Bibidaris kawa sah ha ka chnong wa kdong tam ka jylla da pynyoo ko wa ka Teleconsultation da ma ko i kyrkhu wa khroo hanla em ko jngai na ki thaw sumaar leh dang yoh ki yei yarap hadooh wow klam wa ki Doctor Specialist.
