Da: U K.L. Pariat
Ha kani ka pyrthai kawa katni boonsien i sñiawsarong i sñiaw ha nga, boonsien emyatoh bait i wa i yakajia, i ya thombor. Ye i u tip kammon u man kiwa jemnood kiwa bha mynsien hawa pynyoo i ya i embor, itæ u tip i ki na ka manbei ka kynthai donhi.
Ka bor kawa khlan tam yong ka manbei ka kynthai toh i sñiawthooh, i em i sñiaw, ktik ko ha mynsien wa i e mynsien i yong ka. U manpa u chynrang e mynsien u wow yaleh, ka manbei ka kynthai e mynsien ko u yatylli. Daw duna i yaleh para i ha kani ka pyrthai lada ki kynthai kiwa boon kiwa man kam kiwa yahkhmat, wan ki yow pynyatylli ya i ki bru, u jop ya i ya pynyaphær, pynkynmoo ko ya i waroh yei daw wa da kha ya i cha pyrthai.
Ha kini ki sngi wa da pra da sma ka chnong neidaw wa noh taroi ya ka Plastic jhep, iwa da pynkulmar yumut ko ya ka Ri Jaiñtia khamtam ha Jowai. Emkaam ya ki kynthai ki manbei u wan noh ki haphrang u him ya i kitkhlieh wa chimboon i kaamram. Manda kut yumut da ki kynthai ki manbei, ye ki u leh ya ki kaam phylla ki kaam bah. I ekti yei yoh wa iwa da hiar pateiñ ha ki, dawa bha ko ya waroh ki kynthai ki manbei yong ka Ri Jaiñtia khamtam ha Jowai yow ya chong lang ki chirup wa u pait u thooh laad yow ye u pyndooh pyndam ya kani ka Plastic jhep, ya ka baam poisa ka baamsap, ka rhah bor ka rhah spah, ya i kulmar yumut ha ka pyrkhat pyrdaiñ, yow dam noh u ngat ki khynroo khyllood ha i kjut dih kiad, dih Drugs wa kiwi tawan ki jait dih wa pyndooh thiah ya ka yung wa ya ka chnong. I bor yong ka kynthai ka manbei wa i bor i yong u chynrang u manpa chirup ye ki u pyndooh pyndam ya kini ki kjut wa da khreh u baam dooh ya ka jait ka kur ka manbru longbru.
Ka manyung kawa phooh kawa biang wa yatoh, toh neidaw wa ya kyrchaan kylliang wa yarap kylliang chirup u kni wa ka kchu ka siang wa ka yung, u pa wa ka bei chirup chirup wa ka yung. Kamtæ, ini i man i long ha ka chnong ka dong ha kini ki sngi pynman ko ya ka pateiñ kawa daw heh yow khut yow kbai ya ki manbei ki kynthai u himkti noh ki yow mih haphrang u yakrehlang chirup wa u chynrang u manpa yow ye u sumaar u pynbha u pynneh, u pynwandur biang sa chisien ya ka akor bru yow chngaaiñ ha ka chnong ka dong manda tymmen da heh ka pateiñ neini. Kamwa yoo i wa dei bor yong ka manbei ka kynthai, ye ko u pynman ya ka manyung kawa khooid wa jngiar wa phooh wa phieñ wa roi ha ka jait ka kur.
Ka um, i diñ, ka la’er, ka khyndaw, i thaw wa kyllooid da booh da thoo chwa waroh ha ka.
U e bor em i lyngba ar tylli ki luti. Kawi toh lyngba ka laad kamai poisa wa kawi tawon lyngba i burom iwa yoh samen samen. Kitu kiwa yoh ya i burom na waroh toh wa da e bor ya ki. Uwa saaiñ pyrthai ym em bor u kat i bor iwa em uwa bichaar ha yung. Uwa bichaar, chiboon em poisa u? Ym em. Hanla kattæ leh ka kyrdan ka yong ka kynthai ka manbei wa emburom ko, wa da em chwa i ha ka ka bor kawa ye u wanrah ya i kylla ha ka imlang ka chnong ka dong neibynta i manbha lyngba ki kaam ki yong ka kynthai ka manbei.
Ha ka jaitbru ha ka ri India yong i, ka kynthai ka manbei yoh ki ya ka burom nadooh nachwa ki sngi, i toh u wanrah biang i ya katai ka dustur ya katai ka bor. Ym toh kamwa e bor palat hawa e kreh, kamwa em kyrdan wa ye u pynkyu bor ya kiwi.
Ka kynthai pynlai ko ya i kaamram ka bei iwa katkam i man i long waroh iyi iyi leh syuiñ talawiar soodong i ha iwa ye ko u pynkohngooh pynkyu. Ka kynthai ka manbei pynwandur ko ya i manbru samen iwa ha kylla itæ em ko ka bor pyrkhat u chna ya ka imlang sahlang kawa chngaaiñ kawa kmen.
Hawa kwah u tip u puræ, ye phi u puræ na waroh. Pait kammon wa ka kynthai ka manbei yah ko ya i im i yong ka, wanrah ko ya ki kyntien sneiñ ya phi. Kiwa pynchna ya ka manyung ym em por ki, ym em chuti ki ha yung chetja. Lada lai bam ja loom ki leh, u pyntoh u pynbiang ya waroh. U pynkhreh baam, u pynbiang ya i emkaam, wa u saam ki kat iwa em ya waroh lang. Iwa heipor chuti ki dang krehkaam ki.
Katkam i tynre, ka kynthai ka manbei em ko waroh le tylli ki bor- u chna u tei, u sumaar u pynbha wa u pynkylla. Man ko kawa smat wow sñiawthooh ya i emkaam kiwi wa ye ko u pyntoh wa kiwon kiwon deiwa jem bha.
Kini toh kiwa emkaam bha ki dak ki chin ya i man kam kawa yahkhmat iwa wan hi i ha ka kynthai ka manbei. Dang em chiboon tylli ki nongmuna kiwa e bor e mynsien na ka kawa yahkhmat kam ka kynthai ka manbei ha ki parom ha ki bynta yong ka pyrthai. Iwa sakhiat iwa da em iwa da tipmit næ ym em, ipor hi næ man i i por ki kynthai ki manbei pynyoo hi ki wa dang man hi ki kiwa yahkhmat hadooh katni.
