U Montri Rangbah warim ka Manipur, u N. Biren Singh ynne ha ki rynsan Social Media da booh u ya iwi i Video wa klam u (L) Purno A Sangma hapoh Parliament ha u snem 2014 heiwa u Purno da pynsñiaw u wa boi bha boi miat u em ki jylla wa khian heiwa da em kiwa dawa ya ka Gorkhaland, Bodoland, Karbi Anglong hadooh ka Garoland, Kukiland wa kiwi de heiwa u Biren da ong u wa ini toh iwa maa bha wow phiah ya ki jylla deiwa pait katkam ka jaitbru neibhah daw ktah ko yei yatylli ka India.
“Kattæ da yoo wa da em kiwa wan tuklar ya ki kaam pohyung ka Manipur yow wanrah yei kulmar,” da ong u Biren.
Da ong u leh wa ka Manipur toh kawa phær wei man ko ka thaw sah kiwa boon ki jaitbru wa khian paaid kiwa emkaam yei yada wei da yoh ki leh ya ka Inner Line Permit (ILP) wei i man i long kattæ ymtoh wa leh ka Politics tangwa da mih ko neiwa boon ki daw nadooh i drugs, i wan psiah ki bru pyrchah ya ka aiñ, i chah thyllem ki khloo ki kjam wei i yaknieh bor da ki kattu katni.
Kamtæ da ong u wa hadien boon snem ki jaitbru tynre da sdang ki wow ku khamtam i yoh ya ka ILP iwa da man i jop wa khroo, wei lada u Conrad Sangma tip hi u moo i mynsoo mynsnaam ymtoh iwa ye u sdang syndet syndet tangwa da leh da kitu kiwa tieñ yei sdang ki bru wow ku.
Da kylli u leh ya u Conrad lada tip u wa ka Manipur da sdang ko wow kær ya u pood wei ya ka Free Movement Regime (FMR) leh da pynrkhiñ bha ka? Yoo hi u moo yei mih ki chnong thymme ki wym em da tip de kiyi ha khappood ka Manipur?
Da ong u wa heipor wa maad ka Manipur yeini wa eh wa chitom ko, kiwi ym em wan ki wow tuklar ya ki kaam pohyung ka jylla. Wei da yooluti yeini i jooh na kiwi tangwa da em won ki wym bood ya kani ka luti tangwa deiwa pyrkhat yei myntoi samen yong ki ymtoh wa em sakhiat ki yeitæ i sñiawkhia.
Chooh chooh da ong u wa katni kiwa boon wa em ha ka thaaiñ Northeast da sdang ki wow tipmit yeini wei da chimkhia ki ya ka FMR, ka ILP deilang wow pynskem ya u pood wei iwa jia ha Manipur toh u man ko kam ka nongmuna ya kiwi ymtoh wow chim kabu ka kam ka rynsan wow leh Politics.
Da pynkut u deiwa ong wa ka Manipur toh i yung ki 32 tylli ki jaitbru kiwa emkaam wow yada yei rukom im ki, ka riti dustur ki. Toh u khanglaad ya kiwa wan psiah pyrchah ya ka aiñ kmjooh kiwa na baar wow tuklar ki yeini wa man neibhah ki bru ka Manipur da hap ki wow maad ya chiboon i eh wei toh u yoh ki u im deiwa suk.
U Conrad hawa e i jubab yeini da ong u wa sñiawsih u wa u Biren da taan u yei pyrtuid u pa yong oo heiyatoh wa ini i kaam, neibhah u Purno A Sangma toh uwa da yaleh neibynta i hok ki bru ka Northeast wei kam ha ini i por toh i kaamram yong waroh yow wanrah yei chongsuk chongsaaiñ hapoh Manipur wei ymtoh wow leh Politics deiwa ya krehlang waroh.
“Nga kyntu O ya waroh wow ya krehlang neibyta i bha i miat ki bru ka Manipur wei ini i jooh toh iwa kwah u Purno Sangma lada em u kattæ,” da ong u Conrad.
Kam wow pynkynmoo wa ka Manipur kattæ em ko hapoh ka President Rule nadooh ka 13 tarik u Thohlakhmi (Feb) hadien wa hiar chuki u Biren Singh wei ka NPP leh da dam ko wow kyrchaan ya ka sorkar wa yahkhmat da ka BJP ha u Khonchonglad (Nov) 2024 deiwa e daw wym em de kyrchaan yei yahkhmat u Biren ymtoh wym em kyrchaan ya ka NDA.
Hachwa ini, ka sorkar Manipur dadep ko wow ong wa nadooh u snem 1969 hadooh katni ki chnong wa em ha ki District ka Kangpokpi, Tengnoupal, Chandel, Churachandpur wa Pherzawl da ku ki da 893 tylli neiwa jooh em 731 tylli cha 1,624 tylli iwa mut wa kut da 122%.
Ha ki District ka Tamenglong, Noney, Senapati, Ukhrul wa Kamjong kiwa man ki thaw wa man loom, wa sah da ki Naga, ha ini i jooh i por nadooh u 1969 hadooh kattæ da ku da 49 tylli ki chnong thymme iwa na 527 cha 576 tylli iwa mut wa ku da 9% donhi.
Discussion about this post