Ka yalang wa chi sngi heiyatoh wa ka kaam poisa poilaiñ hajrong ka phang, “Credit Discipline and Credit from Formal Institutions” da pynman daka Reserve Bank of India (RBI) ha chnong Mawkdok, East Khasi Hills District ynnin ka 12 tarik kam chibynta ka Financial Literacy Week 2021 ka RBI, kawa pynman nadooh ka 8 tarik hadooh ka 12 tarik uni u bnai ha kylleiñ ka ri. Ha kani ka sngi da yoh yei klam na u P. Gangte, General Manager and Officer-in-Charge, RBI, Shillong, u A.S. Mukhim, MCS, Additional Deputy Commissioner wa SDO (Civil), Sohra Civil Sub Division.
Hawa khlam hajrong ka phang pyrdi, u P. Gangte da pynchlur u yaki paidbah wow chim ya ki ram wa e yarap namo ki Loan Scheme wa e da ki Bank deiwa kdaw leh yei maa manda chim ram na ki bru wa samen neidaw wa e ram ki saka sut wa syad wa heh bha hawa nujor wa ki sut wa e da ki Bank. Da sneiñ u leh yaki bru wow man kiwa stat deiwa chim ram na ki Bank wa da tipmit daka RBI deiwa sneiñ kyntu wa manda chim ram toh u man kiwa sian deiwa chim kat i bor wa ye u su biang kamjooh wow su man-ka-bnai heipor wa da booh yow tipmit yaki kam kitæ kiwa su tista yaka ram.
Neiliang u A.S. Mukhim, da ban joor u yei emkaam wow wai yaki Bank Account yow yoh myntoi naki Scheme sorkar deiwa e nongmuna yaka MNREGS heiwa yaka nong sngi da phah bait cha ki Bank Account kiwa yoh myntoi.
Ha kani ka sngi neiliang ki sahep ka RBI, Shillong da pynyoo da khana ki chaphang ka Digital Banking wa kiwi ki jait rukom su kam ki Mobile Wallets, Internet Banking, UPI, USSD wa kiwi kiwi. Chooh chooh da kyntu u ya kiwa embynta lang wym toh u chah pynbiej ha kiwa boon ki kaam wa thoh chukor yaki bru lyngba ki SMS, E-mail, kiwa phone dei phone, ki Social Media wa kiwi kiwi. Da khana u leh kammon wow ujor hapoh ka Banking Ombudsman Scheme 2006, ka Ombudsman Scheme for Non-Banking Financial Companies, 2018, ka Ombudsman Scheme for Digital Transactions, 2019 waka Complaint Management System (CMS) ka RBI.
Kiwi de kiwa em ha kani ka sngi toh u O. Nongbri, Managing Director, Meghalaya Cooperative Apex Bank Ltd., ka Tshering Diki, Chairperson, Meghalaya Rural Bank, u P. Tynsong, BDO, Laitkroh Khatarshnong C&RD Block, u L. Hangmuanthang, Assistant General Manager, RBI, Shillong, u Rangbah Shnong ka Mawkdok, ki sahep na ki Bank, ki dkhot ka Khyndai Kyntoit Social and Cultural Organisation (KKSCO) wa kiwi kiwi.
Neiliang ka Meghalaya Rural Bank waka Meghalaya Cooperative Apex Bank da wanrah lang ki yaki Mobile ATM Vans ha Mawkdok neibynta wow pynemkaam kiwa wan chimbynta lang.