Ynne ka sngi, ka Save Hynniewtrep Movement (SHM) kawa kynthup ya ki san tylli ki seiñbhalang, kitæ ka HYC, JSM, HANM, EJNC wa ka CORP da pynman ko ya ka Rally namo i lai paidbah nadooh na Mihmyntdu hadooh ha Iawmusiang heiwa da pynman ya ka yalang haphrang ka Jowai Police Station.
Heipor wa lai luti ki dkhot kini ki seiñ da rah ki ya ki lama kamjooh leh ki Banner wa thoh ya ki kyntien hajrong ki mat dawa yong ka SHM na ka sorkar.
U Shaniahlang Suchen uwa man u President ka HANM hawa e yei klam da ong u wa kam ki seiñbhalang pynman ki ya kani ka yalang toh wow khana ya ki kreh ka sorkar wa katni neibhah ki 9 tylli ki mat hadooh katni toh neibynta ki khon ki kti wei neibynta ka mynstep mankawi.
Neiliang u Leningstar Rymbai uwa man u President ka JSM da ong u wa kini ki 9 tylli ki mat ymtoh kiwa dang thymme wei kawi na ki toh ka ILP wei ki heh ong ki wa ym emkaam ya ka ILP wei ini kopsar lakam wa em i yatoh ki wa ki baar jylla. Da e nongmuna u leh ya ka Manipur kawa da yoh ya ka ILP ha u 2019 wei em ki soo jait ki ILP ha kani ka jylla neibynta ki bru jar-jiar nadooh kiwa wan uiñke, kiwa wan kreh wa kiwi kiwi.
U President won ka EJNC, u Sambormi Lyngdoh da ong u wa i dooh kreh ki khynroo yong i toh neidaw wa tlot ka JHADC neibhah lada kreh ko tæ daw ye u kdoh ya i wan ki baar jylla. Da ong u kat dang lai ki sngi dang joor i wan tooid ki baar jylla khamtam ha East Jaiñtia Hills neibhah kam ha ka Sngi Bibar yoo lakam wymtoh de ha Jaiñtia katwa kamtæ emkaam ya ka ILP. Da klam u leh wow beiñ ya ka sorkar kawa da joor hei baam-tooh kat chawa kyruiñ ki nadooh ki sarok du kiwa da jæd da pai.
Neiliang u Robertjune Khajarin uwa man u President ka HYC da ong u wa ki ar tylli ki mat wa dawa wa sahteiñ na ka sorkar toh i pynkrehkaam ya ka ILP wot hadien wa da wanrah da ka Resolution ha Assembly leh ini i kaam dang man iwa sahteiñ wei iwa ar won toh wa u Montri Rangbah ym ye ware u wow synchaar ya ka jylla katwa kamtæ ym ye wow pynpsiah ya ka ktien Garo wa ktien Khasi ha ka 8th Schedule yong ka riti synchaar ka ri.
Da beiñ u leh ya u Conrad Sangma uwa pynlut por hei wow lai saam Scheme wa i saam sñiang, deiwa kylli weileh wym lai u cha Delhi wow dawa ya ka ILP chirup wa ki 6 ngut ki MLA.
U Robertjune da kylli u leh neiyi i daw wa da dai noh ya ki thaw wa toh u em ha jylla cha ka Assam, ki thaw warim wa da yakhun da yaleh ki heipor wa dawa jylla.
Hajrong ka Reservation Policy da ong u wa ha ini wadep da yachem ki 5-6 ngut ki khynnah kiwa dadep puræ kiwa dang pynkhreh ya ki Civil Service Exam heiwa da chem wa ka thup (List), ki Khasi Jaiñtia em 2 Post katwa ki Garo won 7 Post, ini i leh toh nei thap ya waroh ki Garo hapoh ka Roster ka bhah yong ki nadooh u snem 1972.
Da ong u wa ka Reservation Policy wa katni toh kawa noh chiliang neibhah da em ka jooh ka bhah ya kiwa 14-15 lak (Khasi wa Jaiñtia) wa kiwa em 8 lak (ki Garo) wei man iwa ymye wow man. Da ong u wa em ki heh wa ong wa kani ka kaam man ko kawa khor (Sensitive) wei lada kamtæ da toh u hiar chuki noh ki lada i chakri neibynta ka jaitbru.
Chooh chooh da ong u wa u Montri ki kaam pohyung da khana u wa i daw wa pynslem ya ka Result kiwa yaleh pulit wa kammon u leh hawa 70% da yoh da ki Garo.
Hadien ka yalang waroh da liwan noh ki cha Mihmyntdu.
