Hadien wa jop i chalan ya u khontara namo u Khasi Mandarin ha u snem wa dadep, ka chnat wa pait ya i kaam rep chirup waka Farmer’s Welfare ka sorkar waka Meghalaya Basin Management (MBMA) dang ini wadep da wai laad ko sa ya i khayi 1.3 Ton u satrooiñ cha ki ri ha Middle East.
Ini man i kam chibynta yong ka sorkar wow pynwiar yei jngai ki warep wa kiwa thied kiwa em cha baar ri heiwa u satrooiñ na Meghalaya da dai ha kylleiñ ki dukan heh yong ka Dubai, Kuwait, Sharjah wei iwa kongsan wa iwa boon na ki warep da yoh ki u maad ya u soh wa kreh chitom ki deiwa ye u dai hei dor wa ar chah ya iwa ye ki u dai waroh chi kattu.
Dang ha u snem wa dadep, kamwa 40 Ton u satrooiñ da chalan cha ki jylla kam ka Karnataka wei neitæ won da chalan won ya ki cha ki ri Europe wa ki yaaw ha ka North America.
Ha uni u snem kani ka jooh ka thaw chalan da ye wow pynmih sa kawi thaw krehkaam namo ka Mobile Processing Unit, ha Umdihar IVCS ka Umdihar, Ri-Bhoi District khnang wow ye u pynmih rap boon kamwa hadooh 23 Ton u satrooiñ du ha ka tayaaw wa nyngkong wa pynkrehkaam ya ka.
Kini ki Processing Unit emkaam ki ya u satrooiñ wa khia chiteiñ kilo chaneiñ wei ym pdiang ki leh ya ki satrooiñ wa khian wei heipor wa khait ya u soh da jied da kiwa heh kiwa da kheiñ wa man kam ki Grade-A yow pynpoi cha kitai ki Processing Unit.
Kamtæ ini da pynman won ya ki warep wow sah chiboon ki satrooiñ wa rap khian (Grade-B) wei neidaw leh wa ka samoi katni u satrooiñ u ih u, ya kini kiwa rap khian da dai noh hei dor wa duna wei katwa ye i dor. Yow lait neini, ka sorkar da pyntipmit ko ya kiwa dai wow yatoh lok waka dukan dai mar baam Reliance Retail Store kiwa em ha kylleiñ ka nongbah Guwahati yow dai ya kitai ki soh na Meghalaya. Da ini da ye biang wow dai hei dor wa ar chah nei dor wa ye u dai.
U satrooiñ na ka jylla Meghalaya toh uwa thiang bha uwa em yei thiang wa tip kam ka Brix Value of 16-18 wei uwa duna bha i jaaw. Ya kini ki satrooiñ da rep leh khlem da pynemkaam da kiwon kiwon ki jait dawai wei da man u leh u soh uwa duna bha i baam khñiang.
Ini waroh da pynman ya uni u satrooiñ wa ye bha u lai yaaw wot cha ki yaaw wa heh wa em cha baar ri. Katni da lait leh na ki kti kiwa em hapyrdi ka khayi pateiñ namo ki Middlemen kiwa jooh ah dor bha ya ki warep deiwa su chwa ya ki mar rep chwa wow khait ya u soh. Kamtæ ki warep ym emlaad ki wow khayi cha baar ri wei manda emkaam poisa ki chwa wow kut ka samoi wei kamjooh leh chwa ka samoi man skur, ym yohsa ki wow chim chwa ya katai ka poisa wa jooh e da kini ki Middlemen.
Ka sorkar hawa yoo yeini da pyrchang ko wow yarap suki suki wow wai ki luti ya ki warep deiwa seiñ da ki seiñ ki warep kam ki Farmer Cooperative næ ki Farmer Producer Organisation (FPO) ha waroh kawi ka jylla wei katni da em palat 350 tylli kam kini ki seiñ ha ki 3 snem wa da dep. Neiliang ka chnat MBMA da kyrchaan leh ya kini ki seiñ khnang yow ye ki u knieh yei hok yong ki na kini ki Middlemen khnang wow ye ki u yoh nong deiwa boon wei wow pynmih rap boon wei wow pynlai yaaw rap boon chooh chooh.
Ka sorkar da pyntip ko wa hei sien wa nyngkong da phah hadooh 1.3 Ton u satrooiñ cha ki ri Middle East da ka ‘Silchang Dimrimbri Palwa Adling IVCS’ na East Garo Hills District. Wei kani toh ka sien wa nyngkong wa ki warep da iwi i sur wa krehlang yow sdang ka khayi cha baar ri wei ini leh toh deiwa kyrchaan lang yong ka sorkar jylla waka MBMA.
Da ka thong wow kyntu kynrong chooh chooh ya ka yaaw ka haat satrooiñ na kani ka jylla, ka sorkar daw pynman ko yaka tamasa satrooiñ ha Delhi. Kani ka tamasa daw man ko hadien wa da dep ka lehkmen Independence Day wei daw wailaad leh ya ki nong Delhi wow yoh maad ya u satrooiñ wa mih na ka jylla yong i.
Discussion about this post