Jowai: U President ka KSU u Lambok Starwell Marngar ha ka khubor wa phah u da ong u wa hajrong i khang khyrdep noh ka Uranium Corporation of India Limited (UCIL) ya ka yung krehkaam yong ka ha Shillong wa ha Wahkaji ha kini ki sngi, ka Khasi Students’ Union (KSU) da dawa ko leh na kani ka tnat krehkaam yong ka sorkar pyrdi kawa toh u pait ya ki kaam tih marpoh khyndaw kiwa man bih namo Radioactive wow khylliap noh ko chi rta ya ka lynnong yong ka wow thmu u tih ya u marpoh khyndaw Uranium na ki thaaiñ West Khasi Hills, South West Khasi Hills wa ha kylleiñ ka Bri U Ynñiawtrep.
Ka KSU ka dawa ko leh naka sorkar pyrdi ha Delhi wa toh u pynmih noh ya ka hukum wow sangeh u tih ya kiwon kiwon ki marpoh khyndaw kiwa man bih kam u Uranium napoh ka Bri U Ynñiawtrep. Lada ka sorkar pyrdi thmu bait ko wow thooh laad kammon wow khloh ya uni u Uranium na Ri Khasi ini mut wa ka ym toh de ka sorkar bei tangwa ka sorkar beinah kawa leh embor ya ki jaitbru wa khian paaid wa kawa ym em kitkhlieh nei bynta ka ri-loom kiwa da pynkylla nong India ko nadooh ki por wa nachwa, lane ye u ong wa da kheiñ ya ka Bri U Ynñiawtrep ym toh kam ka chnong wa pura yong ka Ri India tangwa kam ka Colony kawa ye u leh embor katwa ngait ha kawon kawon ka por.
Neibhah ha waroh kawi ka pyrthai da tip yei maa wa mih nei tih Uranium wei da boon wa khang khyrdep ya ki paar tih Uranium ha ki chnong ki thaw yong ki neidaw wa da wanrah ko yei kjut kiwa ha rukom kiwa ye u hiar pateiñ hadooh ki neh spah pateiñ leh. Da e nongmuna kam ha ri USA heiwa ya u Uranium da tih da khloh ya oo na ki thaw ki Navajo Nation kawa man ka chnong ki tre ri ka ri America, kamjooh leh ha Australia ya u Uranium da tih bait tang ha ki thaw wa chong wa sah da ki tre ri kiwa da kylla khian paaid kiwa tip kam ki Aboriginals.
Ha ri India leh ya u Uranium da tih na ki thaw yong ki Adivasi, ki jaitbru kiwa khian paaid wa kiwa dang sahdien hadooh kattæ kattæ kam ha Jharkhand wa ha Andhra Pradesh. Lyngba i pyntip ki Adivasi, ki laad pathai khubor wei kamjooh na ki Social Media da yoo wei da sakhi yei yoo chyrkhei wa da jia ya kitu ki jaitbru wa chong chnong hajan ki paar Uranium wei da em ki ki jiat kjut kam kiwa duna i bynta i doh i pran. Wei nei tih ya u Uranium da mih leh sa i yut chnong ki tre ri.
Hajrong kani ka yurim ka KSU u pyrchah dohyap dohim ko ya i thmu wow tih ya u Uranium na Ri Khasi nadooh ki snem 1993 hadooh kani ka kynti. Ha kani ka yakhun yong ka seiñ ki dkhot ka seiñ da maad ki chiboon ki kthang wa i chah chitom kam ha ki snem 2009 kamtæ ter ter. Ki dkhot ka seiñ da chah kdong ki kam ki ksaw ha ki bor synchaar ka sorkar jylla. Da boon ki dkhot kiwa chah kset patok wei da boon hadooh katni dang neh i kha yaleh pyrchah wei da em leh kiwa lait salit na ki ktang suloi yong ki pulit.
Ha ki por kiwa nachwa ka KSU hawa pyrchah ko yei tih Uranium da em ki wa klam beiñ ya ki pyn da ki paradoh parasnaam wa ka KSU pyrchah ko ya ka roi ka paar.
Khaddooh ka KSU ka pynsñiaw biang ko wa ka seiñ lyngba ki dkhot da man ki kiwa da pynkhreh chwa wow yaleh pyrchah ya iwon iwon i thmu wow tih ya u Uranium heiwon iwon i por. Ki dkhot ka seiñ leh smat ki wow e hadooh dei mynsien yong ki wow pyrchah yei thmu wow tih Uranium. Hao em kiwa ong wa toh u chah u tih Uranium khnang wow pynkhlan ya ka ri India yow ye ko u pynmih bordiñ wei wow chna ya u Nuclear Bomb, tangwa ka KSU da ong ko wa neibynta kiwi won ki nong India, ki Khasi ki haap ki u chem chitom hadooh wow dooh jait kawa man ko kawa ymye u pdiang la kammon kammon leh.
Discussion about this post