Da: U Chandame Sungoh
Nga u Chandame Sungoh uwa thoh ya katu ka poitri, “I kaam seiñbhalang” kawa mih ha u Wyrta haka 13-01-2022, paan maap wei kwah O leh u pynche yei sakhiat kajiak heiyatoh wa katu ka poitri.
Nga ym em u mut O u kynthah narsoo næ beiñ ya kiwon kiwon ki seiñbhalang næ ki President yong ki kamwa da mih i kyntien haka tu ka poitri. Man kamwa pynhær diñkum i heipor snem thymme, hanla pynhær i dei diñ cha suiñ leh ym em mut i u pynhær yow haap cha khlieh bru næ cha jrong yung ki bru yow iñ ki. Man i kam i dak wakmen wa sñiawbha i. Nga leh thoh O heitæ i dur, man leh i sakhiat wa man wajia haka imlang sahlang ka ri waka jaitbru yong i ha kini ki sngi kamwa da yoo da tip lut hi waroh.
Sñiawngooh sniawburom chiboon ya kitu ki seiñbhalang kiwa kreh hok kreh chitom katkam i pyrtuid i naam wei neibynta i mait i bha ka chnong ka thaw ka ri waka jaitbru. Tang wa sñiaw kjut nood wei takha i mynsien wow pait ya kitu ki paralok kiwa chna seiñ du kat wow yoh u chim kabu wow khrong poisa, u leh Benami neibynta i myntoi yong samen. Katwa haki kaam (Issues) kiwa emkaam heiyatoh wei yap wei im ka ri waka jaitbru tæ ym jooh yoo i ki mynnu mynnu leh.
Ymboi khoh khmut khoh khmat waræ yeitæ, pait ha ki Issues kiwa heh kam ka Issue luti rel, Issue Uranium, ILP, Border Issue; katwon tylli hi-eh ki seiñbhalang wa embynta lang. Manda pait won katkam ki pyrtuid kiwa pynmih daka Star Cement kiwa kyrchaan yaka Public Hearing yong ka neiwynta i paar moochuni ha Brichyrnot tæ tip katwon phaw tylli ki seiñbhalang wa mih ki wym jooh sñiaw wym jooh yoo næ jooh tip i ha kiwon kiwon ki Issue kiwa yatoh neibynta i bha i miat. Kam yaki sæ watoh u ong, wymtoh du nga waroh hi kiwa chong chnong ka Ri-loom Jaiñtia leh toh u beiñ ki. Nachwa lada kam phi u seiñbhalang- ka seiñbhalang kam katæ wa teiñ ki bru, katni tæ lada kam phi kamtæ tæ beiñ ki bru mynthu ki bru, tip phi i leh? Watoh neidaw wa leh kam kini wot ki seiñ thok ki seiñ choh noh sæ. Namo ymtoh mo? Pyrkhat da phi.
Sei wi leh katu ka poitri ym em waræ u mut O u pynpoh dor ya kiwon kiwon ki seiñbhalang, man kam ka yit wow yoh u pait yei tngit yei priñ wa bi hakhmat itæ yow tip u sait. Ileh lada em wa ong pait ym em u khang chain patlun mi næ tæ u chrai ya utæ uwa ong mo? Su u taan chain hi na ong? Ya toh yoo da kiwi pathan tæ boi sam joor i sarom! Nga leh, hei mut yong nga tæ thoh o kani ka poitri ha itæ i rukom. Tangwa tip phi kiwa puræ won kammon sñiaw phi.
Hadien wada mih ka poitri ha u Wyrta tæ boon ki lok kiwa Phone kiwa phah Messages ya nga ha WhatsApp. Em kiwa beiñ em kiwa yaroh, hao itæ wym ye u lait, u paidbah tæ kut jait i sñiaw yong oo. “Beiñ kiwa beiñ, roh kiwa roh. Yei ngait u bru wym ye u pyntoh”.
Wym em u sñiawphær O yeini neibhah datip chwa hi lada klam yei sakhiat tæ boon kiwa beiñ wa pynroh. Ki paidbah u Jew ong ki yow Jisu,”Sah narphna oo, sah narphna oo” næ wymtoh neiyi neiyi i daw: wa klam u Jisu yei sakhiat. Tæ yoo O haka jaitbru Khasi Pnar yong i leh katda boon ki Khristan tæ kamtæ hi u man.
Phone O cha ka kong kawa phah O ya katu ka poitri ha Wyrta wow pyndam tæ ong ko, ym man de u pyndam lada pyndam tea man kaam ke. Chisien da pynmih da pynmih, chisien da thoh tæ da thoh. Toh sakhiat hi wa ong kani ka kong. Kynmoo O wa ki waheh yahkhmat yong ki Jew wym em u sñiawbha ki yeitu iwa thoh ha khlieh deiñphna wa sah yow Jisu “INRI ” iwa mut Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum (U Jisu u nong Narareth, u Syiem ki Jew) wa thoh da u Pilat. Mut ki u pyndam tæ ong u Pilat,”Chisien wada thoh, da thoh”.
Kani ka poitri ym ktah ko yei naam yei burom yei man yei san yong i kiwa kreh seiñbhalang. Ong ka ktien,”A tree is known by it’s fruits and a man known by his deeds” yow dieñ tip i naki soh yong u, yow bru tip i na ki kaam yong oo. Neitæ won sa iwi, “As you sown so shall you reap” kamwa bet phi kamtæ yoh phi u ah. I leh lada leh i dei bha u yoh i dei bha lada leh i dei sih u yoh i dei sih. Ma dam seiñ hi O u thoh kani ka poitri leh lada leh dei sih tæ i jooh hi u beiñ ka pyrthai. Hawa ya parom ki bru chaphang kiwa tooh tæ kiwa tooh hi-eh sæ wa tieñ wa sarom, ki wym em u tooh tæ yi krum ki u tieñ u sarom? Namo phi leh tooh phi mo? Yeitæ te nga ym ye de o u ong neibhah, “Kiwa sih ki wymhoi tæa phet yap ki khlem em wa kdong; kiwa hok tæ chlur ki kam u khla”.
Ym ong o yeitæ i baamsap baam phong, kamwa ong u waheh Edwin Bareh tynde “Hawa klah um ngap tæ kammon dam u jliah yeiwa bi ha kti” ka ktien u Blai leh ong ko, “Uwa kreh tæ chong hok u yoh u yei baam. Ham khñium khmut ya u masi wa loor”.
Tangwa toh u ong tæ ya kitu kiwa chna seiñ du kat u khrong poisa khlem leh yei kaam sæ.
Chwa u pynkut, ieh O ha phi kiwa puræ wow bichaar yeini!
Khublei chiboon.
Puræ leh: I kaam seiñbhalang
