Jowai: “Ka jylla yong i em ko chiboon ki jait mrad, ki sim ki doh wa ki syntu, wei katkam ka yutip wa da thooh bniah ka hapoh ka jylla em ko kamwa 1750 tylli ki hati naki 27,000 tylli kiwa em hapoh ka ri. I em i 5500 tylli ki ki jait mrad, 540 ki jait sim, 39 tylli jait ki jait khniang wa kiwi, 4580 ki jait mrad wa em budloom (Vertebrate), 3000 ki jait syntu wei na kini 1235 ki jait syntu toh kiwa em du hapoh jylla wa 94 tylli ki jait pseiñ. Lyngba kini i sñiawthooh i wa ka jylla yong i man sakhiat ko kawa mahajon ha iwa da e ka rymaw, tangwa kani ka spah katwa dang la ki sngi da sdang duna ko wei emkaam wow sumaar ya ki.” da ong u montri ka chnat khloo ka sorkar jylla u Lahkmen Rymbui ha ka sngi pynkut ka tayaw Wildlife Week kawa pynman ha Syiem Jingsuk Secondary School, Amlarem ynne ka sngi wa pynlai da ka chnat Wildlife Jaiñtia Hills Jowai.
Neiliang u montri da pynrap u deiwa ong wa emkaam wow pynemkaam ya ki khloo ki kjam tangwa haap pyrkhat kammon wow pynemkaam ya ki deiwa em i kitkhlieh.
Da ong u leh wa ka pyrthai toh neibynta waroh nadooh ki bru kamjooh ki mrad leh kiwa im ha ka neibhah u bru khlem ki mrad ym im u wei da ong u leh wa yoosar neidaw wymye u sumaar ya kiwa da e ka rymaw katni da mih boon ki jait kjut ha kini ki sngi.
Tangwa hanlada kattæ leh sñiaw skem u wa lyngba i pynsñiawthooh wa i e sikai ya ki paidbah ini waroh daw kylla i.
Ka H. Lato MFS, Divisional Forest Officer, Jaiñtia Hills Wildlife Division Jowai, hawa pynche ko hajrong i emkaam wow pynneh pynsah ya waroh ki jait mrad da ong ko man ko ka kitkhlieh yong uwi pa uwi wow yarap ya u bru deiwa yarap ya ki mrad yow yoh myntoilang waroh kiwa em ha ka sla pyrthai wei da klam ko leh chaphang i kaam ka yung krehkaam yong ka wa da yaleh ki wow pynneh pynsah ya ki khloo chnong wa ki khloo kyntang.
Neiliang u P.S. Nongbri IFS, Conservator Forest, Khasi and Jaiñtia Hills Wildlife Circle Shillong, da pynkynmoo u hajrong ki jait thung wa syad dor haka jylla kiwa da dooh jait noh neidaw wa ha ki por nachwa ki bru da pam khiar ki ya ki dieñ handlada emkaam ki du wow dai ya ki sla leh. Neitæ da pynkynmoo u wa wa ki jait khñiang jait mrad wa da dooh jait toh neidaw wa tynyap khiar ki wow baam kamjooh wow dai.
Kiwi de kiwa klam ha kani ka sngi toh ka J.U. Kharpuri EAC, Incharge SDO Amlarem wa u Rev. H.H.Mohrmen kiwa da ban joor wow pynneh pynsah ya ki khloo ki kjam iwa wanrah kylla yei pynneh pynsah ya ki sim ki doh kamjooh wow yoh ya ka la-ær wa khooid.
U Mohrmen da pynkynmoo u leh wa ki wah wa ki doh um wa jooh em da ki spah jait haki por nachwa da wiar lut ki katni wei emkaam wow pyrkhat bha ya ini .
Ha kani ka jooh ka sngi da saam khusnaam cha ki 5 ngut ki bru samen kiwa da pynlait im ya ki mrad wa da wiar luti kiwa da chah kem wei da chem ya ki na jngai ki thaw im ki wei da saam leh ya ka khusnaam cha ki khynnah skur kiwa jop ha ki yakob waphær waphær kam ha ka yakob dro dur, thoh essay wa kiwi kiwi.
Discussion about this post