Shillong: U montri rangbah ka jylla, u Conrad K Sangma da chimbynta u ha ka ‘Caux Forum 2019 Dialogue on Land and Security’ kawa da pynman ha ka sorbah Montreux, Switzerland nadooh ka 27-30 tarik uni u bnai.
Hawa e i klam ha kani ka yalang u Conrad da ong u wa ka jylla Meghalaya hanlada man ko kawa khian kawa em du 3.3 million ngut ki bru tangwa ya ka da tipmit ha kylleiñ ka pyrthai neidaw wa em ko ki chnong wa jhieh tam wei kiwa yoh slap wa joor tam ha pyrthai deiwa pynrap leh wa ki stat ka juk katni namo ki Geologists ha u 2018 da klam ki ya ka Meghalayan Age kawa sam pynpaw pyrthai ya ka jylla hakhmat ka pyrthai.
U Conrad da khana u leh ya i rukom im wa kyrpang yong ki tre jylla khamtam ki aiñ ki kyndon ki wym em u pynemkaam ha kiwi tawon ki thaw ha pyrthai kiwa da yah du nei man kyrpang ka imlang sahlang hapoh ka jylla. Da e nongmuna u leh ya i rukom man ka aiñ thaw, ki khloo, ki Blai Khloo Kyntang, ki yingkieñ-jri yong ka jylla.
Da ong u leh wa ka sorkar yaleh ko wow pynchlur yei chimbynta lang ki paidbah wa ka imlang sahlang ha ki rukom krehkaam ka sorkar.
Da pyntip u wa hapoh ka jylla em 6500 tylli ki chnong wei ka sorkar daw pyntikna ko wa ka National Resource Management Plans daw pynkrehkaam lang dei yakrehlang ki paidbah.
Chooh chooh da ong u wa ka sokar yaleh ko wow pynchlur yei pynemkaam ya i mahajon wa da e ka rymaw, wei ha uni u snem ha ka World Environment Day da thung hadooh 1.2 million ki tre dieñ.
Heijooh i por da khana u yei sdang u duna um ym du hapoh jylla tangwa ha waroh kawi ka ri wei ka jylla man ko kawa nyngkong dooh wow pynkhreh ya ka State Water Policy wow yaleh pyrchah yei dooh um deiwa pynrap leh wa daw soi ya ka Memorandum of Understanding wa ka University of Berkeley ha u Naikhynde wow kam (adopt) 100 tylli ki chnong wow pynman ya ki kam ki Smart Villages ha Meghalaya.
U Conrad da pyntip u leh wa ka jylla daw lehwarom ko yei dap 50 snem ha u 2022 wei ka ri India ya ka 75 snem i laitlooid wei katwa kamtæ da emkaam wow im neibynta ka jylla, ka ri wa ka pyrthai waroh kawi.
Kam wow khana heini wa kani ka Caux Forum toh kawa da pynman deiwa leh ya ki yalang (conferences) wa ki esikai wa ha rukom hajrong ka thong wow pynchlur wei wow ebor e mynsien ya ki bru wa ki seiñ wow kreh neibynta ka pyrthai wa roi wa kawa chongsuk.
Discussion about this post